"PAPERBACK. Edicións baratas consiste nun espazo de lectura e consulta de edicións impresas: libros, carteis, adhesivos e outras pezas gráficas que responden a formatos ou referentes máis híbridos e contaminados. A selección de materiais parte de e quere evidenciar unha situación de renovación e vitalidade do mundo da edición gráfica como soporte artístico que tivo lugar nos últimos anos. Renovación que se explica por diversos motivos, como as novas tecnoloxías popularizadas nos anos noventa (...) pero que é tamén debedora dun inconformismo co elitismo do mundo da arte (...) que sentou as bases para a tradición das edicións baratas en arte, dende os libros de artista de longa tiraxe, ao mail-art ou ás manifestacións da cultura somerxida como os fanzines e os comic-books. A esta renovación da edición barata, coñecida nos medios editoriais como rústica ou tapa branda (paperback) fai alusión o título da mostra, un anglicismo que permite estabelecer un xogo de ideas entre os dous eixes conceptuais que determinaron a selección dos contidos.

A edición sobre papel, os gravados e libros de artista, movéronse tradicionalmente baixo parámetros comerciais próximos ao do orixinal, distribuíndose en edicións limitadas, numeradas e asinadas. Isto foi un feito xeneralizado malia o desenvolvemento tecnolóxico que favoreceu non só a posibilidade de reprodución case ilimitada, da imprenta á fotocopiadora, senón tamén a unha total autonomía no que respecta aos recursos de edición por parte dos creadores, grazas aos ordenadores persoais e a certos software (...) ao alcance da maioría. Ao longo do século XX disparáronse as opcións de realizar distribucións amplas, masivas incluso, e estas posibilidades técnicas unidas a certas actitudes de rupturismo con respecto ás convencións e tradicións do sistema artístico, marcadas por un espírito anticomercial, permiten falar dunha certa xenealoxía ou tradición alternativa que arranca nos movementos de vangarda como o futurismo ou o dada e que foi pasando polo novo realismo, o situacionismo, o movemento Fluxus ou o punk, até chegar aos nosos días.

Precisamente é no mundo da edición gráfica onde esa xenealoxía se fai máis evidente, sendo a inicios dos anos sesenta, na emerxencia dos artistas underground, onde se poden encontrar as raíces das culturas alternativas de hoxe en día. Os participantes no mail-art, os zines e o punk describiron as súas actividades como ‘Do-It-Yourself' (DIY) [Fágao vostede mesmo], que se caracteriza por unha aposta pola creatividade individual, antes que polo consumo e a contemplación pasiva da cultura dominante. O impacto dos seus xestos culturais radicais é inesperado, frecuentemente incomprendido e subversivamente influínte, tal e como aparece maxistralmente detallado no magnífico ensaio de Greil Marcus ‘Rastros de Carmín'.

Esta é a xenealoxía na que se inscriben boa parte das publicacións seleccionadas en PAPERBACK, unha selección extensa -que non exhaustiva- de edicións baratas, que dan boa conta dos usos actuais da edición impresa e que nos permite situar todas estas producións dentro dun contexto común."

Amanda Cuesta
Comisaria da exposición