THE SUSPENDED MOMENT é unha selección de obras da Colección H&F realizada por Hilde Teerlinck, comisaria da mostra e directora do CRAC (Centre Regional d’Art Contemporain) de Alsacia, Francia, en colaboración con Han Nefkens, propietario da colección. Tras a súa inauguración na sede do CRAC Alsace en Altkirch, en 2005, a exposición viaxa ao MARCO de Vigo –a súa única presentación en España– para comezar unha itinerancia que a levará durante os próximos anos a Tailandia, Bélxica e Holanda. Esta mostra colectiva inclúe pinturas, fotografías, vídeos, instalacións e esculturas dunha vintena de artistas de prestixio internacional.

Nesta ocasión, o fío argumental adivíñase no título da exposición: ‘The Suspended Moment’ [o momento ou o tempo suspendido] fai referencia á tensión, ao suspense –no seu sentido máis cinematográfico– pero contrapón esta emoción, esta excitación, á fugacidade e transitoriedade dun instante, xogando cunha contradición semellante á dos ‘ollos pechados de par en par’ do título da derradeira película de Stanley Kubrick, Eyes wide shut.

“¿Que ocorrería se puidésemos deter o tempo por un instante?”. En opinión da comisaria, esta exposición ofrece unha ocasión perfecta para poñelo a proba. Os artistas seleccionados semellan terse feito unha pregunta similar. Son pintores, fotógrafos ou escultores, pero comparten teimas e visións parecidas, e toman a vida cotiá como punto de partida para unha análise máis fonda.

Non é casual que o traballo de moitos deles se basee nunha crúa e ás veces amarga realidade. É o caso da obra de Víctor Boullet, que nos amosa o interior dos quirófanos; momentos arrepiantes nos que os animais se atopan nun estado entre a vixilia, o sono e a morte. O dos delicados crebacabezas de Felix Gonzalez-Torres, que a primeira ollada semellan xoguetes inocentes, e que nos falan do amor, do sentimento de perda e da fraxilidade da vida. unha aproximación poética similar protagoniza a instalación Deadheading [Cara á morte], de Otto Berchem. As súas flores xacentes representan unha auténtica “natureza morta”, cunha beleza e un tráxico final tal que nos fai reflexionar sobre a nosa efémera existencia.

A serie Blast, de Naoya Hatekayama, enfróntanos ás explosións violentas dunha mina xaponesa. Amósanos como a industria moderna é capaz de destruír nun instante montañas centenarias, cos restos das cales se construirán autopistas e rañaceos. Coma unha meditación sobre a condición humana, semella que esteamos condenados a destruír o noso pasado para construír un novo futuro. O vídeo de Fabien Rigobert rexistra un accidente de tráfico a cámara lenta, e estuda os sutís cambios que se producen no comportamento dos protagonistas, mediante a análise de emocións complexas como o medo, a compaixón, a tristura, ou o horror. Sam Taylor-Wood segue un método de traballo similar no seu vídeo Strings, no que o bailarín Ivan Putrov está literalmente suspendido no aire e realiza unha acrobática coreografía sobre as cabezas dun cuarteto de corda. A aparente precariedade da situación produce unha fascinación no espectador, que se une á sensación desacougante e agoniante da fraxilidade e vulnerabilidade do corpo.

Gerald van der Kaap, artista multimedia holandés, autor da portada e contraportada do catálogo, atopa a súa inspiración artística no seu vasto arquivo fotográfico, cunha forte carga autobiográfica. Como espectadores, enfrontámonos a unha especie de “post-imaxes” virtuais que, nembargante, conservan a tensión orixinal.
 
Outras obras requiren da participación do público para ‘cobrar vida’, como a instalación de Erwin Wurm Hold your breath and think about Spinoza [Contén a respiración e pensa en Spinoza], da serie One-minute sculptures [Esculturas dun minuto]. Nesta ocasión convídase o espectador a que sente sobre un pedestal e medite, seguindo as instrucións do artista. Diana Thater utiliza unha estratexia similar: a súa videoinstalación White is the Colour interactúa co espectador e o forza a se converter en parte integrante da mesma, movéndose diante dunha luz branca de neon.

Do mesmo xeito que Thater, Roni Horn amosa unha obsesión polos cambios máis pequenos e imperceptibles da realidade, con traballos cunha meticulosidade e unha precisión máis propios dun científico, pero que en realidade subliñan a importancia da ollada, da observación e a percepción. Algo fundamental nas propostas de Karin Sander –reproducións a escala 1:10 de seres humanos ou obxectos– que mediante un sofisticado escaneado en 3D conxela o tempo e crea unha copia perfecta dos seus modelos.

A homenaxe de Angela Bulloch ao artista conceptual francés Cadère baséase tamén na tecnoloxía. As cores cambiantes das súas caixas de luz, realizadas en madeira ou plástico e capaces de producir 16 millóns de cores, teñen algo en común cos delicados cadros de Prudencio Irazábal –único artista español na exposición– ou de Bernard Frize, dos artistas que semellan compartir un mesmo interese pola influencia das cores na mente. Os seus lenzos baséanse en intervencións minimalistas, furtivas, como obxectos fráxiles que poderían desaparecer en calquera instante.

“Unha pinga de pintura no chan, case sen secar”: así define Thomas Rentmeister as súas esculturas de poliéster; e en efecto, semella coma se rematasen de chegar e só fosen a permanecer sobre o chan pouco tempo. A súa superficie suave e brillante invita a tocalas, aínda a risco de que se disolvan inesperadamente. Unha sensibilidade similar percíbese nas fotografías de Jörg Sasse; moitas das súas imaxes reflicten unha estraña combinación de velocidade e paz. As paisaxes de Hrafnkell Sigurdsson tamén semellan tranquilos e en paz, ata que ocorre algo que nos demostra a nosa vulnerabilidade.

As fotografías de Paul Kooiker parecen imaxes borrosas dun fotógrafo afeccionado, e non obstante son resultado dunha estratexia moi precisa para captar momentos fugaces e furtivos de seus modelos. Tamén os Little Children de Jeff Wall –unha obra concibida en colaboración con Dan Graham e destinada a un pavillón infantil– teñen a aparencia de retratos publicitarios, e só tras unha ollada máis atenta detectamos a presenza de helicópteros militares baixo o bonito ceo azul. O xeito destas caixas de luz remítenos á obra de Dan Graham nesta exposición, unha peza que convida á meditación a través de tres portas abertas, invisibles e transparentes durante o día, que se transforman milagrosamente baixo a luz da lúa.

Instantáneas fugaces, variacións dun mesmo movemento, imaxes indefinidas, reflexións sobre a vida cotiá ou sobre a fraxilidade da existencia... En palabras da comisaria, THE SUSPENDED MOMENT é unha mostra que, tal como o seu título suxire, hai que experimentar:

“E ha ser unha experiencia subxectiva, porque apela á sensibilidade de cada quen. Componse de anacos e momentos seleccionados por cada un dos vinte artistas, cunha visión moi persoal. Gustaríame convidar aos espectadores a que se tomen o seu tempo, fagan unha pausa, e dediquen ao menos ‘un minuto’ a descubrir a posición individual de cada quen. Porque... non se pode lembrar o que se elixe esquecer”.