Doppelgänger é un vocábulo alemán que se refire ao dobre fantasmagórico dunha persoa viva. O termo provén de doppel, que significa “dobre”, e gänger, traducida como “andante”, e utilízase para designar a calquera dobre dunha persoa, comunmente en referencia ao “xemelgo diabólico” ou ao fenómeno da bilocación.
DOPPELGÄNGER. O dobre da realidade é unha mostra colectiva que fala do problema da representación e de determinados sistemas cos que se pode incidir na realidade; sistemas que propoñen xogos de equivalencias —como a multiplicación ou deformación dun evento, as súas revisións ou, por exemplo, as reescrituras— que veñen a substituír o acontecemento. Como na idea de Borges do mapa urbano, que acontece cando realizando o plano dunha cidade recreas a cidade coas súas dimensións exactas?
As obras reunidas nesta exposición tratan das múltiples reescrituras dunha realidade que vai perdendo a súa referencia primeira. O Krapp de Samuel Beckett reescríbese no cuarto de lectura de Pablo Sigg, representación teatral silenciosa que atopa un contrapunto na escenografía recreada de Javier Téllez a partir do Edipo Rey de Sófocles, unha adaptación libre do mito clásico que se converte en referencia evidente pero non única. Nas derivacións xorden xogos de equivalencias, deformacións, multiplicacións, condensacións de aquel primeiro feito e, ao tempo, novos vínculos que se arquivan na memoria da peza resultante. Francis Alÿs reactiva unha ficción para producir unha realidade, recreando unha acción xa realizada nas rúas de México. Elin Wikström constrúe, a partir dun feito real, unha sucesión de realidades que van esvaecendo aquela primeira referencia no proceso da repetición. A repetición dun acto sérvelle a Luc Tuymans como punto de partida para repensar unha circunstancia cotiá acontecida na vida do escritor holandés J. van Oudshoorn; un nome propio que —xunto ao de Pier Paolo Pasolini, que evoca Pierre Huyghe na súa revisión de Uccellacci e uccellini, e ao tándem Jean Luc Godard e Anne-Marie Miéville do que bebe a peza da artista Kerry Tribe— asociamos a obras de referencia xa provistas de novos significados e reconvertidas en proceso e fonte. José Carlos Martinat recupera a tradición oral inca sobre un feito acaecido no século XVI, e Ady Carrión resume, na dobre proxección dunha nogueira gravada en dous tempos, a condensación dun proceso fragmentado e reunificado no tempo da exposición.
Os artistas seleccionados debuxan, coas súas pezas, conxuntos de derivacións interrelacionadas, de citas, como aquelas sobre as que detidamente reflexionaba Walter Benjamin, tras apuntalas nos cadernos de tapas negras. Citas que se duplican, mesturan, reescriben e contaminan, como exemplos dos encontros entre ficcións e realidades que percorremos na exposición, onde as referencias se entrecruzan, onde se unen os eventos “que comezan no límite doutros eventos”, como sinala a comisaria da mostra.
